Vernis

een psychologisch experiment

Vernis begint met de videoregistratie van een quasiwetenschappelijke selectieprocedure. Tientallen kandidaten hebben zich opgegeven. Ze weten niet waarvoor, maar dat doet er niet toe. Ze willen worden uitgekozen. De kandidaten ondergaan verschillende mentale tests en fysieke proeven; ze tekenen een zelfportret, drukken zich op, verliezen zich in associatieve woordspelletjes en motiveren hun meegebrachte persoonlijke voorwerp. Er worden uiteindelijk vier kandidaten geselecteerd voor een sociaalpsychologisch experiment over het kortetermijngeheugen. Na de videoregistratie gaan de lichten op de vloer aan en de geselecteerde deelnemers stappen het theater binnen. Een voice-over legt aan de kandidaten uit wat de bedoeling is. Ze mogen alles doen binnen een afgebakend vierkant, maar telkens als er een bepaalde toon klinkt, moeten ze herhalen wat ze net deden. Camera’s en microfoons registreren alles. Ze mogen het experiment niet voortijdig verlaten en moeten proberen zoveel mogelijk zichzelf te blijven. Het experiment begint. Door de herhaling worden de vier proefpersonen zich ervan bewust hoe onbewust ze eigenlijk bewegen en handelen. Het ontbreken van een duidelijk doel en de angst om iets verkeerd te doen leiden tot krampachtigheid en onzekerheid. Alle spontaniteit in hun doen en laten verdwijnt, te meer omdat ze zich er hyperbewust van zijn dat ze bekeken worden. Het resultaat is dat deze zogenaamde gewone mensen met steeds meer moeite zichzelf zijn en in minder dan geen tijd veranderen in acteurs die zichzelf beginnen te spelen. Pers ‘Met feilloze flair en humor spreekt uit de opzet een bijzonder giftige visie op een presentatiecultuur, waarin gezien worden belangrijker is dan iets te zeggen hebben, en individualiteit pas zin krijgt in de cameralens. De droge registraties en manipulatieve camerashoots, en het onverwacht dramatische streepje muziek onder de ogenschijnlijk objectieve beelden, tillen het filmpje op een kritisch niveau.’ (De Standaard, maart 2004) ‘Een gezelschap dat wars is van elk pathos is Kassys. Elk sentiment is verbannen en pas dan krijgt drama een mooie kans. (NRC Handelsblad, juni 2004) ‘Het is de collectieve zelfvernedering die je ook bij Idols ziet. Het resultaat is dat de zogenaamde gewone mensen in minder dan geen tijd veranderen in acteurs. Het levert schitterend minimaal theater op.’ (Rotterdams Dagblad, oktober 2004) ‘De kwaliteit van Vernis is dat de kijker zich opnieuw bewust wordt van de afspraken die gelden voor theater kijken en theater maken. (Leidsch Dagblad, november 2004)

Van en met: Liesbeth Gritter, Mette van der Sijs, Esther Snelder, Klaas Paradies, Peter Vandenbempt en Youri Dirkx

Spel selectieprocedure: o.a. Saskia Meulendijks, Rienus Krul, Bob Stoop, Kristien De Proost, Nan van Houte, Ritsaert ten Cate, Arthur Sonnen en vele anderen.

VERNIS is een samenwerking tussen Kassys en het Belgische gezelschap Tristero, in co-productie met NONA Mechelen. Mede mogelijk gemaakt door de Vlaamse Gemeenschap, de Vlaamse Gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het Fonds Podiumkunsten.